Każdemu człowiekowi niezależnie od wykonywanej profesji, statusu majątkowego czy płci przysługują określone w Konstytucji prawa. Podobnie jest z prawami dziecka, którym warto jednak poświęcić trochę więcej uwagi.
Prawa dziecka wynikają z praw człowieka. Przywilejów, jakie należą się każdemu dziecku, nikt, ale to nikt nie może go pozbawić.
Jakie są prawa dziecka w Polsce?
Państwo a dziecko
Każde demokratyczne państwo ma obowiązek zapewnić wszystkim nieletnim obywatelom możliwość korzystania z należnych mu uprawnień. Katalog praw dziecka możemy znaleźć w Konstytucji, ale także innych normach prawnych. Dziecko, tak jak i dorosły człowiek ma np. prawo do prywatności. W praktyce oznacza to, że lekarz nie może rozpowszechniać informacji o stanie zdrowia małego pacjenta osobom, które nie są do tego upoważnione. Idąc dalej wiedza na temat edukacji dziecka, jego postępów w kształceniu może być przekazana wyłącznie rodzicom. Pedagog nie może natomiast informować np. o stopniach dziecka podczas zebrania, na którym obecni są rodzice innych dzieci z klasy. Dziecko ma także prawo do wolności wypowiedzi. Co to oznacza? Nieletni może sam składać zeznania przed sądem, może też wyrażać własne opinie.
Prawo a rodzice i dziecko
Prawa rodziców nie są w konflikcie z prawami dzieci. Rodzice mogą wychowywać dzieci w dowolnej kulturze bądź też religii. Ważne jest jednak, by dziecko nie było zagrożone sytuacjami niebezpiecznymi czy takimi, które stanowią zagrożenie dla jego życia bądź zdrowia. Może dojść bowiem wtedy do naruszenia praw człowieka. Rodzice nie mogą zmuszać swoich podopiecznych do pracy zarobkowej, rezygnacji z edukacji czy też prawa do wyznawania swojego wyznania. W praktyce to zwykle właśnie rodzice i opiekunowie prawni są przedstawicielami dziecka w sądzie, zgłaszają zaniedbania szkoły dotyczące dziecka, przestępstwa innych skierowana na ich dziecko.
Dziecko świadome swoich praw
Tak jak i każda pełnoletnia osoba powinna być zaznajomiona z prawami człowieka, tak i dziecko winno znać swoje prawa, ale także i obowiązki. Znajomość praw wpływa na kształtowanie w dziecku tak bardzo pożądanej przez współczesne demokracje postawy obywatelskiej. Dziecko, które zna swoje prawa, łatwiej odpiera przemoc, ale także samo jest także mniej agresywne, mniej trudności sprawia mu bronienie się przed społeczną segregacją przez co jego charakter jest o wiele bardziej tolerancyjne.
Obowiązki dziecka
Prawa to nie wszystko. By społeczeństwo, ale także i rodzina funkcjonowała sprawnie dziecko musi zdawać sobie sprawę nie tylko z należnych mu przywilejów, ale również i zadań, obowiązków, jakie winno wypełniać. Przede wszystkim jest to obowiązek powszechnej edukacji. Od najmłodszych lat rodzice powinni wpajać dzieciom, że jego wolność kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiej jednostki. Dziecko musi wiedzieć, że jego prawa nie mogą kolidować z prawami innych dzieci i dorosłych.
